جوشکاری الکترود دستی (SMAW-MMA)
جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود پوششدار (Shielded Metal Arc Welding) SMAW یا بهاختصار جوشکاری الکترود دستی (Manual Metal Arc) MMA، یکی از قدیمیترین و البته از پرکاربردترین فرآیندهای جوشکاری است. فرآیند SMAW از تجهیزات پیچیده ای استفاده نمی کند و عملیات نسبتا آسان و همه کاره است. این نوع جوشکاری اغلب بهصورت دستی انجام میشود. به شکل گسترده در صنایع مختلف و اغلب بهمنظور جوشکاری فولادهایی باضخامت بیش از 3 میلیمتر مورداستفاده قرار میگیرد. فرآیند جوشکاری قوس فلزی محافظ (SMAW) با استفاده از الکترود با روکش شار به دلیل سادگی یادگیری و استفاده از آن محبوبیت دارد. جوشکاری MMA انعطاف پذیرترین و یکی از پرکاربردترین فرآیندهای جوشکاری قوس الکتریکی است.
در این فرآیند از یک قوس الکتریکی برای جوش دادن نواحی مفصلی استفاده می شود. جوش MMA، تنها مقدار محدودی از فلز جوش را می تواند از یک الکترود رسوب دهد. این بدان معناست که الکترودها باید به طور مکرر تعویض شوند و این باعث می شود که فرآیند جوشکاری کمتری نسبت به سایر روش های جوشکاری باشد.
جوشکاری الکترود دستی سادهترین حالت جوشکاری است. در جوشکاری الکترود حرارت حاصل از قوس الکتریکی ایجادشده بین الکترود مصرفی و قطعه کار، باعث ذوب و برقراری اتصال میشود. جریان موردنیاز جهت این نوع فرآیند جوشکاری میتواند مستقیم (DC) یا متناوب (AC) باشد. الکترود مصرفی شامل هستهای فلزی است که با موادی دارای خواص مختلف پوشانده شده است. سوختن بخشی از پوشش الکترود موجب ایجاد دود شده که از یک طرف وظیفه محافظت از حوضچه مذاب را بر عهده دارد و از طرفی با جذب تشعشعات مضر قوس، جوشکار را محافظت مینماید.
بنابراین برای آنکه یک جوش اتصال خوبی داشته باشد باید از مفتولهایی که مغزی آلیاژی یا غیر آلیاژی دارند استفاده کرد که بهوسیله آن میتوان جریان برق را منتقل کرد. پس ازآنکه حرارت به حد بالایی رسید شعله برق بین قطعه کار و سر آزاد الکترود که به دستگاه جوش خانگی متصل است میسوزد و الکترود ذوب میشود و باعث جوش خوردن دو قطعه میشود.
نامگذاری الکترودها در استاندارد A.W.S
صنعت جوش از این هنجارها و مقررات برای دسته بندی انواع الکترودهای جوشکاری استفاده می کند که به عنوان مشخصات شناخته می شوند. یک سیستم طبقه بندی تعریف شده توسط AWS به منظور کمک به شناسایی الکترودهای میله ای استفاده می شود.
همانطور که مشاهده میکنید این نامگذاری ابتدا با حرف انگلیسی E شروع میشود و پسازآن یک عدد 4 و یا 5 رقمی میآید. که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
- نشانه اول:
E = حرف E در کد بالا نشان میدهد که این الکترود برای جوشکاری با الکتریسیته میباشد.علامت E به این معنی است که الکترود جوشکاری برق میباشد و باید با استفاده از برق با آنها کار نمود. بعضی از الکترودها بهصورت پوششدار و به جهت جوشکاری بهوسیلهی اکسی استیلن مورداستفاده قرار میگیرند. لازم به ذکر است بدانیم که اگر جوشکاری با گاز صورت گیرد، بهجای حرف E از RG در ابتدای نامگذاری استفاده میشود.
- نشانه دوم:
60 = کشش گرده جوش برحسب پاوند بر اینچ مربع میباشد.نشانه دوم به معنی فشار کشش گرده جوش برحسب پاوند بر اینچ مربع میباشد و برای بهدست آوردن اطلاعات میبایست در 1000 ضرب شود با توجه به این اطلاعات فشار کشش گرده جوش این نوع الکترود 60000 پاوند بر اینچ مربع میباشد.
- نشانه سوم:
1 = حالات مختلف جوشکاری را مشخص میکند.این نشانه مشخصکنندهی حالات جوش در دستگاه جوش اینورتر میباشد که از علامتهای 1، 2 و 3 تشکیلشده است درصورتیکه علامت سوم الکترود عدد 1 باشد میتوان از این الکترود در تمام حالات جوشکاری استفاده نمود. درصورتیکه علامت سوم الکترود عدد 2 باشد از الکترود میتوان در حالت سطحی و افقی استفاده نمود. درصورتیکه الکترودی خریداری کردهاید که علامت سوم آن 3 است تنها در حالت افقی میتوان از آن در دستگاه جوش استفاده کرد.
- نشانه چهارم:
1 = ویژگیهای ظاهری گرده جوش و نوع جریان را مشخص میکند.این نشانه خصوصیات ظاهری گرده جوش و نوع جریان را مشخص میکند و از 0 تا 6 شمارهگذاری میشود. درصورتیکه عدد صفر بهعنوان نشانه چهارم مورداستفاده قرارگرفته باشد برای استفاده از این الکترود باید دستگاه جوش خانگی را به برق جریان مستقیم با قطب معکوس وصل کنید. این نوع از الکترودها جوشهای مقاومتری ایجاد میکنند. در صورت مشاهده عدد 1 در نشانه چهارم بدان معناست.که این الکترود میتواند با جریان مستقیم و غیرمستقیم جوشکاری را انجام دهد. درصورتیکه عدد 2 نشانه چهارم دستگاه جوش باشد از آن میتوان با برق مستقیم و غیرمستقیم استفاده کرد.درصورتیکه نشانه چهارم عدد 3 باشد از الکترود مربوطه میتوان با جریان AC متناوب استفاده نمود. درصورتیکه نشانه چهارم عدد 4 باشد نیز میتوان از الکترود با جریانهای AC و DC استفاده نمود. عدد 5 مربوط به استفاده از این الکترود با جریان DC میباشد و برای شکافهای باز و عمیق بهکاربرده میشود.
انواع الکترود در دستگاه جوش
الکترود به هر فلزی گفته میشود که در جوشکاری (محل جوش) استفاده میشود و الکتریسیته از آن عبور کند.الکترود به دو دسته تقسیم میشود: 1. مصرف شدنی و مصرف نشدنی 2. گاهی الکترد مصرف شدنی است و گاهی مصرف نشدنی.الکترود مصرف شدنی: برق عبور میکند و درز را پر میکند. در دستگاه جوش اینورتر و دستگاه جوش co2 یا Mig Mag 250، الکترود به صورت مصرف شدنی است.
الکترود مصرف نشدنی: در دستگاه جوش آرگون یا Tig از الکترود تنگستن که مصرف نشدنی است جهت ایجاد قوس استفاده میشود. این الکترود دیرگداز است و ذوب نمیشود و فقط برق را از خودش عبور میدهد. در اینجا لازم است جوشکار جهت تکمیل کار جوشکاری سیم جوش (مفتول یا فیلر پر کن هم گفته میشود) را بهکار تزریق کند.در اینجا جوشکار نمیتواند از ماسک دستی جهت رعایت نکات ایمنی استفاده کند. زیرا با یک دست مجبور است مفتول یا سیم جوش با دست دیگر انبر را هدایت کند. بنابراین ماسک کلاهی نیاز است که میتواند ماسک معمولی یا اتوماتیک باشد.از الکترودهایی که در دستگاه جوش خانگی مورداستفاده قرار میگیرند انتظار میرود که در تمام حالات مخصوصاً سربالا بتوانند جوشکاری را انجام دهند، همچنین بتوانند به روش نقطهجوش جوشکاری را انجام دهند. در کنار همه این موارد جوشکاری باید سریع و تمیز انجام شود، مخارج یک جوشکاری باید حداقل ممکن شود. دستگاه جوش خانگی یکی از ابزارآلاتی است که به دلیل قابلیت حمل آسان آن میتوان از آن در فضاهای مختلف استفاده نمود. درصورتیکه مایلید تا یک دستگاه جوش خانگی مناسب برای کارهای جوشکاری سطحی خود تهیه نمایید پیشنهاد میکنیم با شمارههای موجود بر روی سایت تسلا تماس گرفته و از شرایط فروش دستگاه جوش خانگی اطلاع کسب نمایید.
پرکاربردترین الکترودها
قطر الکترود بستگی به نیاز مصرفی دارد که پرکاربردترین آنها در زیر اشارهشده است.
- الکترود شماره 2: جریان موردنیاز برای شروع کار حدود 80 تا 120 آمپر است. با توجه به این جریان کمکاربرد این الگوریتم بسیار کاربرد دارد.
- الکترود شماره 2.5: جریان موردنیاز برای شروع کار 100 آمپر تا 140 آمپر است. از پرکاربردترین الکترودها به شمار میآید. در وضعیت لولهکشی گاز خیلی کاربرد دارد.
- الکترود شماره 3.2: سازندگان کانال کولر و مصارف خانگی از این الکترود خیلی استفاده میکنند. جریان موردنیاز این الکترود 128 آمپر تا 160 آمپر است.
- الکترود شماره 4: در اسکلتسازی و صنایع نیمه سنگین کاربرد بسیار زیادی دارد. جریان موردنیاز این الکترود 160 آمپر تا 200 آمپر است.
- الکترود شماره 5: این الکترود در صنایع کشتیسازی و پتروشیمی کاربرد زیادی دارد. جریان موردنیاز این الکترود از 200 آمپر تا 250 آمپر است.
شاید برای شما هم سؤال پیشآمده باشد که چگونه جریان موردنیاز الکترود را تشخیص دهیم؟ یک رابطه ریاضی در انتخاب جریان موردنیاز الکترود وجود دارد. کافی است از فرمول زیر استفاده کنید.
مزیتهای جوشکاری الکترود دستی (SMAW)
- تجهیزات این دستگاه ارزان، ساده و قابلحمل است. این فرآیند جوشکاری مناسب تمام فلزات و آلیاژها است.
- مناسب برای جوشکاری قسمتهایی از سازه جوشی که محدودیت دسترسی دارند.
- بازه وسیع فولادهای ساده و آلیاژی که امکان جوشکاری با این فرایند رادارند.
محدودیتهای جوشکاری الکترود دستی (SMAW)
- نرخ رسوب کمتر نسبت به برخی از فرآیندها مانند GMAW یا همان جوشکاری CO2
- برای جوشکاری فلزات غیر آهنی مناسب نیست
- حساس به باد